ΑΝΤΙΣΘΕΝΗΣ

Εμφάνιση Κώδικα

Επιφανής φιλόσοφος της αρχαίας Ελλάδος. Γεννήθηκε στην Αθήνα, άγνωστο πότε, από πατέρα Αθηναίο και μητέρα καταγόμενη από τη Θράκη. Ήταν σύγχρονος με τον Πλάτωνα και μεγαλύτερος στην ηλικία από αυτόν. Υπήρξε μαθητή του Γοργία και αργότερα φίλος και πιστός θαυμαστής του Σωκράτη. Μετά το θάνατο του μεγάλου δασκάλου του, ίδρυσε φιλοσοφική σχολή κοντά στο Γυμνάσιο Κυνόσαργες. Από την ονομασία αυτή οι οπαδοί του ονομάσθηκαν Κυνικοί και η αίρεσή τους Κυνισμός. Ιδιαίτερα ονομαστός μαθητής του υπήρξε ο Διογένης ο Σινωπεύς.

Ο Σωκράτης τον θαύμαζε για τον εγκρατή και σχεδόν ασκητικό του βίο, την ήρεμη ανεξαρτησία του και τη δύναμη του χαρακτήρα του. Στις διαλεκτικές συζητήσεις δοκίμαζε να ανατρέψει τον ορισμό του Σωκράτη για τις γενικές έννοιες. Καταπολεμούσε, δηλαδή, την περί ιδεών θεωρία του Πλάτωνος, και παραδεχόταν σαν πραγματικό μόνο το επί μέρους. Μονάχα αυτό που βλέπουμε, αγγίζουμε ή άλλως πως αισθανόμαστε υπάρχει πραγματικά (αισθησιοκρατική διδασκαλία).

Οι γενικές έννοιες κατά τον Αντισθένη είναι ανύπαρκτες (ίππον μεν ορώ, ιππόττητα δε ουκ ορώ) κάθε δε έννοια εννοεί ένα μόνο πράγμα. Από δω συνάγει ο φιλόσοφος ότι δεν μπορεί σε κανένα υποκείμενο ν' αποδοθεί διαφορετική έννοια, και οι μόνες σωστές κρίσεις είναι οι ταυτολογικές (Α εστίν Α). Δεν είναι ορθό, π.χ., να λέμε ο χρυσός είναι ξανθός, μα ο χρυσός είναι χρυσός, όχι ο άνθρωπος είναι θνητός αλλά το θνητό είναι θνητό.

Γι' αυτό το λόγο ο Αντισθένης απέρριπτε και τον ορισμό που στηρίζεται πάνω στα ουσιώδη γνωρίσματα. Τα διδάγματα αυτά πρόθυμα ασπάσθηκαν οι Κυνικοί. Και από αυτά η τάση των Κυνικών να κάνουν τους εαυτούς των τελείως ανεξάρτητους από τις ανάγκες του έξω κόσμου, περιορίζοντας στο ελάχιστο τις ανάγκες τους, ασκούμενοι να υπομένουν κάθε στέρηση και κάθε πόνο, και θεωρώντας τις απολαύσεις και ιδιαίτερα την ηδονή μέγιστα κακά.

Αποφθέγματα

1. ΤΟ ΚΕΡΔΟΣ ΑΠΟ ΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΝΑ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΕΙΣ ΜΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ
2. ΛΟΓΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΦΑΝΕΡΩΝΕΙ ΤΙ ΗΤΑΝ Η, ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΙ
3. ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΧΕΤΙΖΟΜΑΣΤΕ ΜΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΟΥ ΘΑ ΜΑΣ ΧΡΩΣΤΟΥΝ ΕΥΓΝΩΜΟΣΥΝΗ
4. ΑΝ ΕΧΕΙΣ ΓΥΝΑΙΚΑ ΩΡΑΙΑ ΘΑ ΕΧΕΙΣ ΚΟΙΝΗ, ΑΝ ΕΙΝΑΙ ΑΣΧΗΜΗ, ΘΑ ΕΧΕΙΣ ΠΟΙΝΗ
5. ΕΙΝΑΙ ΒΑΣΙΛΙΚΟ ΤΟ ΝΑ ΚΑΚΟΛΟΓΙΕΤΑΙ, ΟΠΟΙΟΣ ΚΑΝΕΙ ΤΟ ΚΑΛΟ
6. Η ΥΨΙΣΤΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΕΥΤΥΧΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΝΑ ΠΕΘΑΙΝΟΥΜΕ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟΙ
7. ΟΣΟΙ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΑΘΑΝΑΤΟΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΣΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥΣ ΕΥΣΕΒΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟΙ
8. ΟΠΩΣ Ο ΣΙΔΗΡΟΣ ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗ ΣΚΟΥΡΙΑ, ΕΤΣΙ ΚΑΙ ΟΙ ΦΘΟΝΕΡΟΙ ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΔΙΟ ΤΟΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΤΟΥΣ
9. ΟΙ ΠΟΛΕΙΣ ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΟΝΤΑΙ, ΟΤΑΝ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΞΕΧΩΡΙΣΟΥΝ ΤΟΥΣ ΤΙΠΟΤΕΝΙΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΠΟΥΔΑΙΟΥΣ
10. ΟΤΑΝ ΣΕ ΕΠΑΙΝΟΥΝ ΝΑ ΑΝΗΣΥΧΕΙΣ ΜΗΠΩΣ ΕΧΕΙΣ ΚΑΝΕΙ ΚΑΤΙ ΚΑΚΟ
11. ΤΟ ΝΑ ΖΟΥΝ ΜΑΖΙ ΜΟΝΙΑΣΜΕΝΑ ΤΑ ΑΔΕΡΦΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΙΣΧΥΡΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΟΛΑ ΤΑ ΤΕΙΧΗ
12. ΟΙ ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΤΑΞΙΔΙΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΤΕΤΟΙΕΣ ΠΟΥ, ΑΚΟΜΗ ΚΙ ΑΝ ΝΑΥΑΓΗΣΟΥΜΕ, ΘΑ ΜΑΣ ΕΠΙΤΡΕΨΟΥΝ ΝΑ ΚΟΛΥΜΠΗΣΟΥΜΕ
13. ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΤΙΜΟΤΕΡΟ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΙΣ ΚΟΡΑΚΕΣ ΠΑΡΑ ΚΟΛΑΚΕΣ. ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΣΕ ΤΡΩΝΕ ΝΕΚΡΟ, ΟΙ ΔΕΥΤΕΡΟΙ ΖΩΝΤΑΝΟ
14. Η ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΕΡΗ ΜΑΘΗΣΗ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΝΑ ΞΕΡΟΥΜΕ ΝΑ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΓΝΟΙΑ
15. ΝΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΥΠΟΜΟΝΕΤΙΚΟΙ, ΟΤΑΝ ΜΑΣ ΚΑΚΟΛΟΓΟΥΝ, ΠΑΡΑ ΟΤΑΝ ΜΑΣ ΠΕΤΡΟΒΟΛΟΥΝ
16. ΕΥΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΑΡΕΤΗ ΕΙΝΑΙ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΑΥΤΟΣΗΜΕΣ
17. Η ΑΡΕΤΗ ΑΠΟ ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΕΙΝΑΙ ΑΡΚΕΤΗ ΓΙΑ ΝΑ ΦΕΡΕΙ ΤΗΝ ΕΥΔΑΙΜΟΝΙΑ
18. Ο ΣΟΦΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΑΡΚΗΣ ΓΙΑΤΙ ΤΟΥ ΑΝΗΚΟΥΝ ΟΛΑ ΟΣΑ ΕΧΟΥΝ ΟΙ ΑΛΛΟΙ
19. Η ΚΑΚΗ ΦΗΜΗ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΟ ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΙΔΙΟ ΜΕ ΤΟΝ ΠΟΝΟ
20. ΟΤΑΝ Ο ΣΟΦΟΣ ΑΣΧΟΛΗΘΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΕΝ ΘΑ ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕΙ ΤΟΥΣ ΙΣΧΥΟΝΤΕΣ ΝΟΜΟΥΣ ΑΛΛΑ ΤΟΝ ΝΟΜΟ ΤΗΣ ΑΡΕΤΗΣ
21. Ο ΣΟΦΟΣ ΘΑ ΠΑΝΤΡΕΥΤΕΙ ΓΙΑ ΝΑ ΑΠΟΚΤΗΣΕΙ ΠΑΙΔΙΑ ΣΥΝΑΠΤΟΝΤΑΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕ ΤΙΣ ΠΙΟ ΕΞΥΠΝΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ
22. Ο ΣΟΦΟΣ ΘΑ ΕΡΩΤΕΥΤΕΙ ΓΙΑΤΙ ΜΟΝΟ ΑΥΤΟΣ ΞΕΡΕΙ ΠΟΙΟΥΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΡΩΤΕΥΟΜΑΣΤΕ
23. ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΟΦΟ ΤΙΠΟΤΕ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΞΕΝΟ Η ΑΚΑΤΟΡΘΩΤΟ
24. Ο ΚΑΛΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΞΙΑΓΑΠΗΤΟΣ
25. ΟΙ ΣΠΟΥΔΑΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΦΙΛΟΙ
26. ΣΥΜΜΑΧΟΥΣ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΟΣΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΓΕΝΝΑΙΟΙ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟΙ ΣΥΓΧΡΟΝΩΣ
27. Η ΑΡΕΤΗ ΕΙΝΑΙ ΟΠΛΟ ΑΝΑΦΑΙΡΕΤΟ
28. ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΤΙΜΟΤΕΡΟ ΝΑ ΑΝΤΙΜΑΧΟΜΑΣΤΕ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΚΑΚΟΥΣ ΜΑΖΙ ΜΕ ΛΙΓΟΥΣ ΚΑΛΟΥΣ ΠΑΡΑ ΛΙΓΟΥΣ ΚΑΛΟΥΣ ΜΑΖΙ ΜΕ ΠΟΛΛΟΥΣ ΚΑΚΟΥΣ
29. ΝΑ ΠΡΟΣΕΧΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΕΧΘΡΟΥΣ ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΠΟΥ ΑΝΤΙΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΤΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ ΜΑΣ
30. ΤΟΝ ΔΙΚΑΙΟ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟΝ ΕΚΤΙΜΟΥΜΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΣΥΓΓΕΝΗ
31. Η ΑΡΕΤΗ ΕΙΝΑΙ ΙΔΙΑ ΓΙΑ ΑΝΤΡΕΣ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ
32. ΤΑ ΑΓΑΘΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΑ, ΤΑ ΚΑΚΑ ΑΙΣΧΡΑ
33. ΟΛΑ ΤΑ ΚΑΚΑ ΝΑ ΤΑ ΘΕΩΡΟΥΜΕ ΞΕΝΑ ΠΡΟΣ ΕΜΑΣ
34. ΤΟ ΑΣΦΑΛΕΣΤΕΡΟ ΤΕΙΧΟΣ ΕΙΝΑΙ Η ΦΡΟΝΗΣΗ, ΓΙΑΤΙ ΟΥΤΕ ΓΚΡΕΜΙΖΕΤΑΙ ΟΥΤΕ ΠΡΟΔΙΔΕΤΑΙ
35. ΤΑ ΤΕΙΧΗ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗ ΔΙΚΗ ΜΑΣ ΑΔΟΥΛΩΤΗ ΣΚΕΨΗ
36. ΓΙΑ ΝΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΚΑΛΟΙ ΚΑΙ ΑΞΙΟΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΑΘΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΙΔΗΜΟΝΕΣ ΟΤΙ ΤΑ ΚΑΚΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΜΕ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΤΑ ΑΠΟΒΑΛΛΟΥΜΕ
37. ΑΠΟ ΤΗ ΣΟΦΙΑ ΕΜΑΘΑ ΝΑ ΜΙΛΩ ΜΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΟΥ
38. ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΕΡΟ ΑΠ' ΟΛΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΞΕΜΑΘΕΙΣ ΤΑ ΚΑΚΑ
39. Η ΑΡΕΤΗ ΑΝΗΚΕΙ ΣΤΑ ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΠΟΛΛΑ ΛΟΓΙΑ ΟΥΤΕ ΜΑΘΗΜΑΤΑ
40. Η ΑΡΕΤΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΔΙΔΑΧΘΕΙ
41. ΨΑΧΝΩ ΝΑ ΒΡΩ ΕΝΑΝ ΑΝΘΡΩΠΟ
42. Η ΑΡΕΤΗ ΕΙΝΑΙ ΑΡΚΕΤΗ ΓΙΑ ΝΑ ΕΥΤΥΧΗΣΕΙΣ
43. Η ΣΥΜΒΙΩΣΗ ΑΓΑΠΗΜΕΝΩΝ ΑΔΕΛΦΩΝ ΕΙΝΑΙ ΙΣΧΥΡΟΤΕΡΗ ΑΠΟ ΚΑΘΕ ΤΕΙΧΟΣ
44. ΙΠΠΟ ΜΕΝ ΒΛΕΠΩ, ΙΠΠΟΤΤΗΤΑ ΔΕΝ ΒΛΕΠΩ