ΑΙΣΧΙΝΗΣ Ο ΣΦΗΤΤΙΟΣ

Αισχίνης ο Σφήττιος (περ. 430 - 360 π.Χ.). Σωκρατικός φιλόσοφος. Υιός του αλλαντοποιού Χαρίνου άλλοι λένε του Λυσανία, από τον αττικό δήμο Σφηττού, δυτικά από το σημερινό Κορωπί. Ηταν ένας από τους πιο αφοσιωμένους μαθητές του Σωκράτη, ο οποίος έλεγε "Μόνο ο γιός του αλλαντοποιού ξέρει να με εκτιμά". Οι ιστορικοί τον αποκαλούν Αισχίνη Σωκρατικό, για να τον ξεχωρίσουν από τον ρήτορα Αισχίνη. Μαζί με τον πατέρα του παρευρέθη στη δίκη του Σωκράτη και στη συνέχεια στον θάνατό του. Ήταν δε αυτός που συμβούλευσε τον Σωκράτη να δραπετεύσει και όχι ο Κρίτων όπως έλεγε ο Πλάτων.

Γνωρίζουμε ότι ήταν φτωχός και τον βοηθούσε οικονομικά ο Σωκράτης. Ο Αισχίνης πλησίασε τον Σωκράτη και είπε: «είμαι φτωχός και δεν έχω τίποτε άλλο, σου δίνω όμως τον εαυτό μου». Και ο Σωκράτης: «δεν καταλαβαίνεις ότι μου προσφέρεις το πιο σημαντικό απ’ όλα;» Η φτώχια του τον έστειλε στην αυλή του Διονυσίου, τυράννου των Συρακουσών με τη μεσολάβηση προφανώς του Αριστίππου ή του Πλάτωνα: υπάρχουν και οι δύο εκδοχές. Η ταραγμένη κατάσταση στις Συρακούσες τον ανάγκασε να επιστρέψει στην Αθήνα, όπου – ίσως – εργάστηκε ως ρητοροδιδάσκαλος «επ' αμοιβή» και ως λογογράφος.

Κάποτε ο Αρίστιππος είχε θυμώσει με τον Αισχίνη και κάποιος τρίτος του είπε: «Αρίστιππε, πού είναι η φιλία σας;». Ο Αρίστιππος απάντησε: «Κοιμάται, αλλ’ εγώ θα την ξυπνήσω». Και πλησιάζοντας τον Αισχίνη του είπε: «Τόσο σου φαίνομαι κακόμοιρος και αθεράπευτος, που να μην με επιπλήττεις;». Και ο Αισχίνης απάντησε: «Καθόλου παράξενο δεν είναι ό,τι λες. Με το να υπερέχεις σε όλα απέναντί μου στο χαρακτήρα, είδες κι εδώ (στην περίπτωση αυτή) το σωστό»

Ο Αισχίνης συνέγραψε διαλόγους του σωκρατικού/πλατωνικού τύπου. Η Σούδα μας παραδίδει επτά διαλόγους ως γνήσιους (με τους τίτλους: Μιλτιάδης, Καλλίας, Αξίοχος, Ασπασία, Αλκιβιάδης, Τηλαύγης, Ρίνων) και άλλους επτά, τους λεγόμενους «ακεφάλους» (χωρίς προοίμιο), που θεωρούνται υποβολιμαίοι, νόθοι. Τιτλοφορούνται: Φαίδων, Πολύαινος, Δράκων, Ερυξίας, Περί αρετής, Ερασίστρατοι, Σκυθικοί.

Ο Διογένης Λαέρτιος αναφέρει πως στον πλατωνικό διάλογο «Κρίτων», πρωταγωνιστής δεν ήταν ο Κρίτωνας αλλά ο Αισχίνης, γεγονός που βασίζεται στην αντιπάθεια που έτρεφε ο Πλάτωνας για τον Αισχίνη.

Σύμφωνα με τους ιστορικούς, ο Αισχίνης ξεπερνούσε τον Ξενοφώντα και έφθασε στο επίπεδο του Πλάτωνα.