![]() |
ΠΑΝΑΙΤΙΟΣΡόδος, 185 π.Χ. |
Ο Παναίτιος ήταν ένας σημαντικός στωικός φιλόσοφος της ελληνιστικής εποχής, γεννημένος γύρω στο 185 π.Χ. στη Ρόδο και αποθανών περίπου το 110/109 π.Χ. στην Αθήνα.
Βιογραφία και φιλοσοφική πορεία
• Μαθήτευσε κοντά σε σημαντικούς στωικούς φιλοσόφους όπως ο Διογένης ο Βαβυλώνιος και ο Αντίπατρος ο Ταρσεύς.
• Δίδαξε στη Ρώμη, όπου συνδέθηκε με τον Σκιπίωνα τον Αφρικανό και εισήγαγε συστηματικά τη στωική φιλοσοφία στον ρωμαϊκό κόσμο.
• Μετά τον θάνατο του Σκιπίωνα, επέστρεψε στην Αθήνα και έγινε σχολάρχης της Στοάς, ο τελευταίος αδιαφιλονίκητος ηγέτης της.
Φιλοσοφικές απόψεις
• Ανήκει στον λεγόμενο Μέσο Στωικισμό, μια φάση που χαρακτηρίζεται από επιρροές της πλατωνικής και αριστοτελικής σκέψης.
• Διαφώνησε με ορισμένα ορθόδοξα στωικά δόγματα, όπως η περιοδική καταστροφή του κόσμου (ἐκπύρωσις), η αστρολογία και η μαντική.
• Επηρεάστηκε από τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη στη διμερή διαίρεση της ψυχής (λογικό και άλογο μέρος).
• Ανέπτυξε μια πιο πρακτική και προοδευτική ηθική, αναγνωρίζοντας την αξία των «καθηκόντων» (πράξεων σωστών αλλά όχι τέλειων) για όσους δεν είναι σοφοί.
Συγγραφικό έργο
Το πιο γνωστό έργο του ήταν το Περί Καθηκόντων, το οποίο αποτέλεσε πηγή για τον Κικέρωνα στο De Officiis.
Έγραψε επίσης το Περί Σωκράτους και των Σωκρατικών, όλα γραμμένα στη Ρώμη