ΔΙΟΓΕΝΗΣ

Εμφάνιση Κώδικα

Κυνικός φιλόσοφος. Ο κατ' εξοχήν εκπρόσωπος της κυνικής φιλοσοφίας. Γεννήθηκε στη Σινώπη και νέος ήρθε στην Αθήνα, για να μαθητεύσει στον ιδρυτή της κυνικής φιλοσοφίας Αντισθένη. Ζούσε πότε στην Αθήνα, πότε στην Κόρινθο, όπου και πέθανε στα 323 π.Χ. σε βαθύ γήρας.

Ο Διογένης ο Λαέρτιος παραθέτει μακρότατο κατάλογο των έργων του φιλοσόφου, από τα οποία όμως τίποτα δεν διασώθηκε. Ο ίδιος συνέλεξε αποφθέγματα, ανέκδοτα και λεπτομέρειες από το βίο του μεγάλου κυνικού. Πολλά όμως απ' αυτά είναι επινοήματα ίσως των μεταγενεστέρων θαυμαστών του. Ο βίος του Διογένη ήτο λιτότατος, οι δε Αθηναίοι τον υπεραγαπούσαν για την ετοιμότητα και την ευφυΐα του, με τις οποίες απαντούσε σε κάθε ερώτηση που του έκαναν, καθώς και για τον αδυσώπητο και τραχύ τρόπο με τον οποίο έσκωπτε τα κακώς έχοντα στην κοινωνία. Τη σκέψη του την απασχολούσαν αποκλειστικά τα ηθικοκοινωνικά προβλήματα, η δε διδασκαλία του, ουσιαστικά, ήταν επαναστατική και ανατρεπτική της υφισταμένης τάξεως.

Ο Διογένης επεδίωκε ριζική μεταβολή και μεταμόρφωση της ανθρώπινης κοινωνίας και της διεφθαρμένης ανθρώπινης φύσεως. Οι άνθρωποι - έλεγε - έχουν πλασθεί από τη φύση με ευγενές μέταλλο, που το ενόθευσαν όμως οι περιστάσεις. Γι' αυτό, πρέπει να αναχωνευθεί και να ξαναχαραχθεί, για να ξαναγίνει ο άνθρωπος εικόνα του Θεού. Ο σκοπός αυτός επιτυγχάνεται με τη σωκρατική μέθοδο δια της γνώσεως. Ο άνθρωπος πρέπει να σπουδάσει τον εαυτό του και να κατανοήσει την ανθρώπινη φύση. Έτσι ο άνθρωπος θα αποκτήσει την ύψιστη ευδαιμονία. Κυρίως εξαιρεί την αναγκαιότητα της επιστροφής του ανθρώπου στη φύση, όπως αργότερα ο Ρουσσώ.

Η φύση, λέγει ο Διογένης, εφοδίασε τον άνθρωπο με όλα τα προς το ζην, αλλά αυτός δημιούργησε τεχνητές και ανύπαρκτες επιθυμίες και ανάγκες που τον οδηγούν συχνά στην πονηρία και στη διαφθορά. Ο φυσικός και λιτός βίος είναι ασύγκριτα πιο ηδονικός από το βίο του πολιτισμένου ανθρώπου, ο οποίος κυνηγά τεχνητές ηδονές και ζει βίο αθλιότερο και από εκείνο των ζώων.

Ο Διογένης, κατά την παράδοση, στεγαζόταν μέσα σ' ένα πιθάρι, με φύλακες τα σκυλιά του, αποδεικνύοντας, έτσι, πως και το σπίτι ακόμα ήταν κάτι το περιττό.

Αποφθέγματα

1. Η ΦΙΛΑΡΓΥΡΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΚΑΚΩΝ
2. ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΣΤΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΑ ΑΠΛΩΝΟΥΜΕ ΜΕ ΤΑ ΔΑΧΤΥΛΑ ΑΝΟΙΧΤΑ
3. ΤΑ ΑΞΙΟΛΟΓΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΑΓΟΡΑΣΤΟΥΝ ΜΕ ΑΣΗΜΑΝΤΑ ΠΟΣΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΝΤΙΘΕΤΟ
4. ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΑΝΗΚΟΥΝ ΣΤΟΥΣ ΘΕΟΥΣ
5. ΟΙ ΣΟΦΟΙ ΕΙΝΑΙ ΦΙΛΟΙ ΤΩΝ ΘΕΩΝ
6. ΜΕΤΑΞΥ ΦΙΛΩΝ ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΕΙΝΑΙ ΚΟΙΝΑ
7. ΣΤΗΝ ΤΥΧΗ ΝΑ ΑΝΤΙΣΤΕΚΕΣΑΙ ΜΕ ΤΟ ΘΑΡΡΟΣ, ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΜΕ ΤΗ ΦΥΣΗ, ΣΤΑ ΠΑΘΗ ΜΕ ΤΗ ΛΟΓΙΚΗ
8. Η ΟΜΟΡΦΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΣΥΣΤΑΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ
9. ΟΙ ΚΑΛΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΜΟΙΩΜΑΤΑ ΘΕΩΝ
10. Ο ΕΡΩΣ ΕΙΝΑΙ ΑΣΧΟΛΙΑ ΑΡΓΟΣΧΟΛΩΝ
11. ΑΘΛΙΟΣ ΣΤΗ ΖΩΗ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑΣ ΦΤΩΧΟΣ ΓΕΡΟΣ
12. ΑΠ' ΤΑ ΑΓΡΙΑ ΘΗΡΙΑ ΤΟ ΧΕΙΡΟΤΕΡΟ ΔΑΓΚΩΜΑ ΤΟ ΚΑΝΕΙ Ο ΣΥΚΟΦΑΝΤΗΣ, ΑΠΟ ΤΑ ΗΜΕΡΑ Ο ΚΟΛΑΚΑΣ
13. Η ΚΟΙΛΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΧΑΡΥΒΔΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ
14. Η ΖΩΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΚΟ, ΑΛΛΑ ΤΟ ΝΑ ΖΕΙΣ ΚΑΚΑ
15. ΟΙ ΟΜΟΡΦΕΣ ΕΤΑΙΡΕΣ ΕΙΝΑΙ ΣΑΝ ΤΟ ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΟ ΠΙΟΤΟ
16. ΤΟ ΚΕΡΔΟΣ ΑΠΟ ΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΕΤΟΙΜΟΣ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΙΣ ΟΤΙΔΗΠΟΤΕ ΣΟΥ ΤΥΧΕΙ
17. Ο ΗΛΙΟΣ ΠΗΓΑΙΝΕΙ ΣΤΟΥΣ ΑΠΟΠΑΤΟΥΣ, ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΜΟΛΥΝΕΤΑΙ
18. ΟΙ ΔΟΥΛΟΙ ΕΙΝΑΙ ΥΠΟΤΑΓΜΕΝΟΙ ΣΤΟΥΣ ΑΦΕΝΤΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΙΣΧΡΟΙ ΣΤΙΣ ΕΠΙΘΥΜΙΕΣ ΤΟΥΣ
19. ΟΙ ΕΡΩΤΕΥΜΕΝΟΙ ΑΝΤΛΟΥΝ ΤΗΝ ΗΔΟΝΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΤΥΧΙΑ
20. Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΚΟΣ ΓΙΑΤΙ ΟΤΑΝ ΕΡΧΕΤΑΙ ΔΕΝ ΤΟΝ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΟΥΜΕ
21. Η ΜΟΡΦΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΣΥΝΕΣΗ, ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΕΓΑΛΟΥΣ ΠΑΡΗΓΟΡΙΑ, ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΦΤΩΧΟΥΣ ΠΛΟΥΤΟΣ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΛΟΥΣΙΟΥΣ ΣΤΟΛΙΔΙ
22. ΤΟ ΩΡΑΙΟΤΕΡΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΝΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΜΙΛΟΥΝ ΕΛΕΥΘΕΡΑ
23. Η ΑΣΚΗΣΗ ΕΙΝΑΙ ΨΥΧΙΚΗ ΚΑΙ ΣΩΜΑΤΙΚΗ
24. ΧΩΡΙΣ ΕΞΑΣΚΗΣΗ ΤΙΠΟΤΕ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΤΑΦΕΡΟΥΜΕ, ΕΝΩ ΜΕ ΤΗΝ ΕΞΑΣΚΗΣΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΞΕΠΕΡΑΣΤΕΙ ΚΑΘΕ ΕΜΠΟΔΙΟ
25. ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΠΙΛΕΓΟΥΜΕ ΟΧΙ ΤΟΥΣ ΑΧΡΗΣΤΟΥΣ ΚΟΠΟΥΣ, ΑΛΛΑ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ Η ΦΥΣΗ ΓΙΑ ΝΑ ΖΟΥΜΕ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΑ
26. ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΔΥΣΤΥΧΟΥΝ ΕΞΑΙΤΙΑΣ ΤΗΣ ΑΝΟΗΣΙΑΣ ΤΟΥΣ
27. ΟΠΩΣ ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΣΥΝΗΘΙΣΕΙ ΝΑ ΖΟΥΝ ΜΕ ΗΔΟΝΕΣ, ΕΝΟΧΛΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΕΙΨΗ ΤΟΥΣ, ΕΤΣΙ ΚΑΙ ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΣΥΝΗΘΙΣΕΙ ΣΤΟΝ ΑΝΤΙΘΕΤΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ, ΠΕΡΙΦΡΟΝΟΥΝ ΤΙΣ ΗΔΟΝΕΣ
28. Ο ΥΠΕΡΤΑΤΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ ΕΙΝΑΙ Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
29. ΧΩΡΙΣ ΤΟ ΝΟΜΟ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΥΠΑΡΞΕΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ
30. Η ΕΥΓΕΝΙΚΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ, Η ΚΑΛΗ ΦΗΜΗ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΣΤΟΛΙΔΙΑ ΠΟΥ ΣΥΓΚΑΛΥΠΤΟΥΝ ΤΗΝ ΚΑΚΙΑ
31. Η ΜΟΝΗ ΣΩΣΤΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΗ ΠΟΥ ΡΥΘΜΙΖΕΙ ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ
32. ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΚΟΙΝΕΣ ΓΙΑ ΟΛΟYΣ
33. Η ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ, Η ΜΟΥΣΙΚΗ, Η ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΑΧΡΗΣΤΑ ΚΑΙ ΜΗ ΑΝΑΓΚΑΙΑ
34. ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΣΚΥΛΟΙ ΔΑΓΚΩΝΟΥΝ ΤΟΥΣ ΕΧΘΡΟΥΣ, ΕΓΩ ΟΜΩΣ ΤΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟΥΣ ΣΩΣΩ
35. ΣΤΟΥΣ ΘΕΟΥΣ ΠΡΟΣΕΥΧΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΥΓΕΙΑ, ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΟΜΩΣ ΟΛΑ ΤΑ ΑΝΤΙΘΕΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΚΑΝΟΥΝ
36. ΟΙ ΕΥΓΕΝΕΣΤΕΡΟΙ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΕΙΝΑΙ ΕΚΕΙΝΟΙ ΠΟΥ ΠΕΡΙΦΡΟΝΟΥΝ ΤΟΝ ΠΛΟΥΤΟ, ΤΗ ΔΟΞΑ, ΤΗΝ ΗΔΟΝΗ, ΤΗ ΖΩΗ
37. ΜΗΤΕ ΣΕ ΠΛΟΥΣΙΑ ΠΟΛΗ, ΜΗΤΕ ΣΕ ΠΛΟΥΣΙΟ ΣΠΙΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΚΑΤΟΙΚΗΣΕΙ Η ΑΡΕΤΗ
38. Η ΦΤΩΧΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟΔΙΔΑΚΤΗ ΑΡΕΤΗ
39. ΟΤΑΝ ΣΒΗΣΕΙΣ ΤΟ ΛΥΧΝΑΡΙ, ΚΑΘΕ ΓΥΝΑΙΚΑ ΕΙΝΑΙ ΩΡΑΙΑ ΣΑΝ ΤΗ ΛΑΪΔΑ
40. ΚΑΝΕ ΛΙΓΟ ΠΙΟ ΠΕΡΑ, ΓΙΑΤΙ ΜΟΥ ΚΡΥΒΕΙΣ ΤΟΝ ΗΛΙΟ
41. ΕΚΕΙΝΟ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΤΟΥ Ο ΝΗΦΑΛΙΟΣ, ΘΑ ΤΟ ΠΕΙ ΟΤΑΝ ΜΕΘΥΣΕΙ